Stronę internetową możemy porównać do budynku szkoły w Hogwarcie z opowieści o Harrym Potterze. Jest niczym zamek przypominający labirynt, w którym pewne pomieszczenia czasem zmieniają swoją lokalizację (i jedynie informatyk w naszej firmie rozumie, dlaczego tak się musi dziać). Znajduje się w nim mnóstwo tajemnych przejść i dziwnych pomieszczeń. Tak, jak po Hogwarcie chodzą różni ludzie, tak stronę WWW odwiedzają rozmaici internauci.

Wydawcy chcą poznać internautów

Właściciel zamku (strony internetowej) chciałby wiedzieć, gdzie najczęściej przebywają goście (które podstrony internauci odwiedzają najchętniej). Dzięki temu wie, o które pomieszczenia należy dbać najbardziej, jak przebudować zamek, by był wygodniejszy dla odwiedzających (jak zmienić strukturę strony WWW i linków), którą bramą wchodzą (jak internauci trafiają na stronę WWW) i które pomieszczenie (podstrona) jest ostatnim w czasie ich wizyt. Ponadto właściciel Hogwartu (strony internetowej) z pewnością chciałby dowiedzieć się, czy osoby odwiedzające są w nim po raz pierwszy, czy też są stałymi bywalcami biblioteki (działu z wiadomościami), boiska (działu sportowego), czy wśród odwiedzających jest więcej dziewcząt czy chłopców i co ich ciekawi w poszczególnych salach (podstronach). Dzięki temu mógłby wiedzieć, która część Hogwartu (strony WWW) wymaga inwestycji lub przebudowania, a która jest atrakcyjna.

Pliki cookie a Mapa Huncwotów

W Hogwarcie taka wiedza jest dostępna dzięki Mapie Huncwotów. Pozwala ona śledzić kroki wszystkich osób obecnych na terenie zamku. Każdy przebywający w szkole stanowi na niej niewielką kropkę opatrzoną imieniem i nazwiskiem. W świecie cyfrowym taka mapa jest możliwa do wykonania nie tyle za pomocą magicznych zaklęć, co dzięki specjalnym oznaczeniom komputera danego internauty (a właściwie jego przeglądarki internetowej), tak aby wyróżniał się spośród innych. Takie oznaczenia (niewielkie pliki) są zapisywane na dysku komputera internauty i może je przeczytać ten, kto je tam umieścił. Nazywa się je plikami cookie (lub ciasteczkami). Oznaczenia te mogą być zapisywane też w innych miejscach urządzenia używanego przez internautę i wówczas mogą nazywać się inaczej.

Czy pliki cookie są legalne?

Mapa Huncwotów – na pierwszy rzut oka – została sporządzona przez jej autorów z naruszeniem regulaminu Hogwartu. Nie miejsce tu na rozstrzyganie, czy tak było rzeczywiście. To, co istotne dla wydawcy internetowego, to fakt, że pliki cookie doczekały się uregulowań prawnych i ich użycie jest legalne. Można więc śmiało stwierdzić, że pod względem przejrzystości i legalności prawidłowo użyte narzędzia analityczne wykorzystujące pliki cookie (np. stworzone przez firmę Gemius) różnią się znacząco od Mapy Huncwotów. Tabela poniżej przedstawia najistotniejsze różnice.

Podstawowa zasada: poinformuj

Jeśli zechcesz skorzystać z narzędzi analitycznych (w tym z proponowanych przez Gemiusa), jako właściciel internetowego Hogwartu powinieneś poinformować wszystkich wstępujących w Twoje gościnne progi o tym, że będą oznaczeni plikami cookie, a także o celu tych działań. Jak to zrobić? O tym w kolejnej części „Magicznego świata plików cookie”.